De herfst heeft zo'n eigen sfeer, met mooi licht van de lage zon, spinnenwebben en warme bladkleuren. Alles is rijp en volgroeid en de tuin gaat een rustpauze tegemoet. Je kunt nog genieten van de laatste bloemen, als siergrassen, vruchten en herfstkleuren. Er is nog van alles te oogsten uit de tuin, zoals appels en in de moestuin winterwortelen en verschillende kolen. Tuinwerk is er nu genoeg, van bollen planten en blad afharken tot andere klusjes om de tuin voort te bereiden op de komende winter en zelfs op het volgende tuinseizoen.

 *Blad van het gazon halen

 *Gazon voor de laatste keer maaien

 *Kuipplanten naar binnen

 *Fuchsia's opkuilen of binnen zetten

 * Vorstgevoelige bollen en knollen oprooien

 *Bloembollen planten, ook in pot

 *Rozen planten

 *Bladverliezende struiken en bomen planten

 *Hagen planten

 *Eenjarigen oprooien

 *Borderplanten beschermen met een laag afgevallen blad

 *Potten en bakken vullen met winterharde planten

 

November is voor de meeste tuiniers niet het favoriete seizoen

Toch is het een rustige, verstilde periode waarin op een heel andere manier van de natuur kan worden genoten. Tere planten silhouetten, grillige takken, bijzondere stammen en soms al een beetje rijp of sneeuw in de tuin, waardoor de vormen van wintergroene struiken mooi uitkomen. Schoonheid vind je nog steeds in de tuin, maar nu bij kleine details. Vaak zijn er nog kleurige vruchtjes zoals van .Callicarpa (links onder)

In deze periode zijn er ook enkele fraaie winterbloeiers: in november begint de sneeuwbal (Viburnum) al te bloeien. (wiite bloempjes rechtsboven)

 *Gazon bladvrij houden

 *Rotsplanten beschermen tegen te veel vocht

 *Vorstgevoelige planten beschermen tegen de vrieskou.

 *Fruitbomen planten als het niet vriest

 * Fruitstruiken snoeien als het blad er af is

 *Maak de tuin niet al te netjes, allerlei dieren zoeken er een schuilplaats

 *Vogels zoeken onder het afgevallen blad naar insecten

 *Tuinplannen maken

 *Laat blad op de border liggen tegen de vorst en uitdrogen van de grond

 vogels zoeken graag onder het afgevallen blad naar insecten en slakken

 *Gereedschap schoonmaken, repareren en slijpen